Montessori Ne Demek? Eğitimde Montessori Yaklaşımı ve Çocuk Etkinlikleri

Montessori eğitim yaklaşımı, çocukların yaparak, yaşayarak öğrenmelerini temel alır. İşbirliğine dayalı şekilde çocukların kendi yönettikleri etkinliklerle uygulamalı olarak öğrenmelerini hedefler. Montessori yaklaşımında öğretmen çocuklara yaş aralıklarına uygun olarak çeşitli etkinlikler sunar. Çocuklar kendi öğrenimleri için yaratıcı seçimler yaparak Montessori etkinlikleri ile dünya ve çevrelerini keşfederek, tanırlar. Öğretmen bu süreçte öğrenciye rehberlik eder; müdahaleci değildir. Montessori yaklaşımı çocukların hem bireysel hem de gruplar halinde çalışmasına olanak sağlar. Bu sayede öğrencilerin mevcut potansiyelleri en etkili şekilde arttırılır.

Montessori Eğitim Sistemi Nedir?

Montessori, Montessori EğitimiÇocuklar için Montessori eğitim yaklaşımı 1900’lü yılların başlarında Roma’da ortaya çıkmıştır. Dr. Maria Montessori tarafından geliştirilen bu yaklaşımın merkezinde öğrenci yer alır. Çocukların akademik gelişimini destekleyen Montessori yaklaşımı, çocuklara kendi kapasiteleri doğrultusunda hareket etmeyi öğretmesi bakımından özellikle okul öncesi ve ilkokul çağında büyük önem taşır. Çocukların kendilerine özgü ‘birey’ algılarını geliştiren ve tek tipçi eğitim anlayışından uzak olan Montessori yaklaşımı, özellikle okul öncesi dönemde çocukların kişisel ve zihinsel gelişimi başta olmak üzere akademik yaşamlarını ve sosyal ilişkilerini de destekler.

İnisiyatif kullanma, özgüven, konsantrasyon, bağımsızlık, ne istediğini bilme, düzenlilik, başkalarına saygı duyma gibi çok sayıda alanda etki gösteren Montessori eğitim anlayışı, çocuk gelişiminin farklı yönlerini destekler. Öğretmen rehberliği ile sürdürülen yaklaşımda kullanılan her bir Montessori materyali, mevcut aktiviteler ile çocuğun ilgi alanları arasında bir uyumluluk yaratır. En önemli nokta bireysel öğrenme kapsamında çocuklar, kendi deneyimleri ile kendi hızlarında öğrenirler. Bu yaklaşımda öğrenci merkezli eğitim süreci söz konusudur. Etkinliklerde çocukların varolan doğal meraklarını özgürce ve rahat bir şekilde giderebilecekleri bir alan sunulur. Bireysel öğrenme özgürlüğü sayesinde tüm yaşam boyunca öğrenme deneyimleri için bir temel oluşturulur. Montessori eğitimi uygulaması için uygun zaman dilimi doğumdan ortaokul çağına kadardır.

Montessori Yaklaşımı İle Yaşa Göre Etkinlikler

Montessori eğitim sistemi uygulanırken yaş özellikleri ve yaşa bağlı gelişim seviyesi ön planda tutulur. Yaşa göre Montessori etkinlikleri ve eğitim sürecinde çocukların sahip oldukları yetkinlikleri şu şekilde sınıflandırabiliriz.

0-3 Yaş Aralığında Uygulanan Montessori Eğitimi

  • Yürümeye yeni başlayan çocuklara Montessori yaklaşımı ile eğitim verilebilir.
  • Bu dönemde çocuklar, kendilerine ve dünyaya güvenmeleri için teşvik edilirler.
  • Çocukların kendilerine güvenlerinin arttırılması ve yeni kazandıkları becerileri geliştirmeleri için desteklenirler.
  • İnce motor becerileri, kaba kas koordinasyonu ve dil becerileri geliştirilir.
  • Bu dönemde günlük işlerde çocuklara bağımsız olma fırsatı verilmelidir.

3-6 Yaş Aralığında Uygulanan Montessori Eğitimi (Anaokulu)

  • Anaokulunda Montessori eğitimi çocukların kişisel özelliklerini keşfetmede ve duygusal durumlarını kontrol edebilmeyi öğrenmede başarılı bir yaklaşımdır.
  • İşlevsel bağımsızlığın gelişmesine yardımcı olur.
  • Çocukların öğretmen rehberliğinde kendi kişisel yönelimlerini keşfetmesi sağlanır.
  • Matematiksel gelişim, okuryazarlık, duygusal algının gelişmesi için çok çeşitli Montessori materyalleri kullanılır.
  • Çocukların kendini ifade etme becerisi kazanmaları, özgüvenli olabilmeleri için onlara yaratıcı fırsatlar tanınır.

6-12 Yaş Aralığında Uygulanan Montessori Eğitimi (İlkokul)

  • İlkokul döneminde Montessori etkinlikleri kapsamında çocukların ilgi alanları desteklenerek, entelektüel keşifler yapabilmeleri için desteklenirler.
  • Bireysel bağımsızlık, hayal gücü, özgüven ve kendine yetme becerilerinin gelişmesine destek olunur.
  • Çocukların yaşadıkları toplum, kültür içerisindeki yerini anlamaları için teşvik eder.

12-15 Yaş Aralığında Uygulanan Montessori Eğitimi (Ergenlik)

  • Ergenlik döneminde özellikle genç yetişkinliğe ilk adımını atan çocukların ilgi alanları ve kendileri hakkında derin bir anlayışa sahip olmaları konusunda destek olunur.
  • Akademik anlamda gelişebilmeleri için uygun ortamlar sunulur.
  • Kendi benliğinin farkına varmak, insanlar arası ilişkiler ve kendini ifade edebilme gibi konularda gelişimleri teşvik edilir.

Montessori Uygulayıcı Eğitimi

Yaş aralığına göre Montessori sınıfları her çocuğun ilgi alanları ve bireysel özellikleri dikkate alınarak yapılandırılır. Montessori eğitiminin amacı, çocukların dünyayı ve kendi benliklerini çevre ile uyum içerisindeyken keşfetmelerini sağlamaktır. Montessori uygulayıcı eğitimi, tüm çocukların kişilik bütünlüğüne saygı duyarak, kendini geliştirmesini ve hayat ile mücadele edebilmesini desteklemek üzerine kurulmuş, uygulanabilir, sistemli bir eğitim modelidir. Yetişkinlik evresinde kendine has, yaratıcı bireylerin oluşması için denemiş ve başarılı olmuş bir eğitim yaklaşımıdır.

Montessori Eğitimi Çocuğa Ne Kazandırır?

Montessori eğitiminin çocuğa kazandırdıkları:  

  • Çocuk, kendi ilgi alanları ve bireysel becerilerinde kendi hızıyla gelişme gösterir.
  • Yaratıcı ve üretken olabilmeyi teşvik eder.
  • Özgüveni ve sorumluluk duygusunu geliştirir.
  • İçsel disiplinin ortaya çıkmasına yardımcı olur.
  • Çocuk, dikkatini yoğunlaştırmayı öğrenir.
  • Kendisine, çevresine ve dünyaya karşı saygı duyar.
  • Bir problemi çözmek için nasıl adımlar takip edebileceğini bireysel özelliklerini göz önünde tutarak gerçekleştirir.

Montessori Materyalleri

Montessori materyalleri, çocukların öğrenmeye olan arzusunu arttırmak için özel olarak tasarlanırlar. Söz konusu materyallere örnek olarak;

  • Pembe Kule
  • Silindir Bloklar
  • Kahverengi Merdiven
  • Kırmızı Çubuklar
  • Renk Tabletleri
  • Sayma Çubukları, verilebilir.

Montessori etkinliklerinde kullanılan materyaller, beş duyu organına ve farklı duyu organlarına hitap eder. Bunun yanı sıra evlerde ya da Montessori eğitimi veren anaokullarında bulunan Montessori kitaplık, çocuğun ilgi ve tercihlerine bağlı olarak, herhangi bir engele takılmadan istediği zaman istediği kitaplara ulaşabilmesi sağlar.