3 YAŞ GELİŞİM DÖNÜM NOKTALARI

Esin KUYUCU / Gelişim becerilerini fiziksel, bilişsel, dil, sosyal-duygusal gelişim alanları olarak ele alındığında görülecektir ki çocukların tipik olarak becerileri kazanıp kazanamadıklarını bilmek istenmektedir. Bu noktada her çocuğun farklı gelişim hızına sahip olabileceği unutulmamalıdır. Çocukların gelişimlerini, gelişim alanlarına göre farklılaşabilecek gelişim hızlarında değerlendirmek gerekmektedir.

3 YAŞ GELİŞİM DÖNÜM NOKTALARI

3 yaşına gelmiş çocukların bakım veren kişiye olan bağımlılıklarının azalmaya başladığını ve kendi bireysel dünyalarını yavaş yavaş keşfetmeye başladıklarını görmekteyiz. Gözetim altında kendi öz bakım becerilerinde aktif yer almak onlar için başarılı olabileceği sorumluluklardır. Çocuklar kendi kendine soyunmak, giyinmek, yemek yemek, temizlik gibi becerilerde aktif yer alabilirler. Bu yaş döneminde çocukların hayal dünyalarının şekillenmeye başladığını görmekteyiz. Fantezi, hayal gücü ve kendi hayatlarını kontrol etme çabaları onları kendi bireysel dünyalarında oldukça özel kılacaktır. 3 yaşındaki çocuğunuz artık hayatındaki olayları açıklamak için küçük hikâyeler uydurmaktadır ve kelimelerin bir şeyler yapabilme gücünü keşfetmiştir. Bu yaşta çocuklar yalan söyleyemez ama yaratıcı bir şekilde gerçeği, olmasını istediğine göre yeniden kurgulayabilir, Sözlerden tercih ettikleri bir gerçeklik yaratabilirler.

DİL GELİŞİMİ

  • Çocuğunuz, eylemleri (yemek, atlamak), konum bildiren kelimeleri (içeri / dışarı / altına), cinsiyet (erkek / kız) ve boyut bildiren kelimeler (büyük / küçük) dâhil olmak üzere anlatılanları anlayabilir.
  • Çocuğunuz basit sorular sorabilir (“Anne nerede?”). Kim, ne ve nerede sorularına basit cevaplar verebilir (“Baba nerede?” veya “Anne ne yapıyor?”).
  • Çocuğunuz zaman eklerini, iyelik eklerini (babanın ayakkabısı), çoğul ekleri (köpekler) ve geçmiş zaman fiilleri (pişmiş) kullanmaya başlayabilir.
  • Çocuğunuz, kendisine atıfta bulunmak için “ben” veya “benim” kişi zamirlerini kullanabilir.

 

SOSYAL GELİŞİM

3 yaş itibariye oyun işbirliğine dönük ve etkileşimli olmaya başlamaktadır. 3 yaşındaki çocuğunuza diğer çocuklarla oynamak için ve onlarla yaşanabilecekanlaşmazlıklarda sorun çözebilmek için fırsat vermek bu yaşta ebeveyn desteği çerçevesinde oldukça önemli bir hale gelmektedir.

  • Çocuğunuz bu dönemde onay beklentisi içindedir.
  • Çocuğunuz bu yaş döneminde oynamayı sevdiği arkadaşlarını oyunda öncelikli partner olarak görmeye başlamaktadır.
  • Çocuğunuz bu yaş döneminde hatırlatmayla birlikte “lütfen” ve “teşekkür ederim” diyebilir, sosyal ortamlardaki yetişkinleri selamlayabilir, hatırında olan anıları anlatmak için istek duyabilir.
  • Çocuğunuz sorulduğunda bir tercih (oyuncak, oyun sırası, oyun arkadaşı, sosyal ortam) yapabilir.

 

FİZİKSEL – MOTOR GELİŞİM

  • Çocuğunuz geri geri yürüyebilir.
  • Çocuğunuz tek başına merdivenleri inebilir – çıkabilir. (ayakları değiştirerek kullanır)
  • Çocuğunuzbardağa şişeden su doldurabilir.
  • Çocuğunuz elbisesinin bir parçasını giyebilir.
  • Çocuğunuzmakası rastgele kullanabilir.
  • Çocuğunuz kitabın sayfalarını teker teker çevirebilir.

 

BİLİŞSEL GELİŞİM

  • Çocuğunuz sorulduğunda büyük ve küçüğü gösterebilir.
  • Çocuğunuz istenildiğinde spesifik bir objeyi arayıp bulabilir.
  • Çocuğunuzresimdeki olayları anlatabilir.
  • Çocuğunuz ses çıkaran nesneleri isimlendirebilir (örneğin, telefon, kapı, elekrtirk süpürgesi vb).
  • Çocuğunuzbir objeyi resmi ile eşleştirebilir.
  • Çocuğunuzistenildiğinde nesneleri bir başka nesnenin içine, üstüne ve altına koyabilir.
  • Çocuğunuzpeşpeşe verilen iki yönergeyi yerine getirebilir.

 

GELİŞİME YÖNELİK ÖNERİLER

3 yaşındaki çocuklarla kelimeleri bir araya getirme, kelimelerin anlamları üzerine konuşma ve olayları yeniden kurgulama alıştırması yapmak oldukça önemlidir.3 yaş grubu çocuklarda soyut düşünce içeriği gelişmediğinden mecazlı anlamları, sözlü şakaları veya sözcük oyunlarını anlayamaz ve bu tarz içerikler çocukların zihninde belirsiz görüntülere yol açabilirler. Sinir küpüne dönmek, bilgisayarın çökmesi ya da o gün işlerin tersine döndüğünü söylemek 3 yaşındakiler için tuhaf imgeler doğurabilir. Bu noktada her şeyi somut kelime anlamlarıyla düşünen çocuğunuz için açıklamalar yapmak ve betimliyor olmak oldukça önemli olacaktır.